Het bewust indienen van foutieve aangiften inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting kan leiden tot hoge boetes (tot wel 100% van belastingbedrag). Doordat de Belastingdienst feitelijk verkeerd wordt geïnformeerd worden foutieve aanslagen opgelegd en loopt de Belastingdienst belastinginkomsten mis. Vanaf 1 januari 2014 kan daarnaast ook een vergrijpboete worden opgelegd indien door opzettelijk verstrekte onjuiste of onvolledige gegevens of inlichtingen een foutieve voorlopige aanslag inkomstenbelasting of vennootschapsbelasting wordt opgelegd. Een en ander is vastgelegd in artikel 67cc AWR. Dit artikel is nieuw en kan grote gevolgen hebben voor bedrijven en particulieren.
De boete bedraagt maximaal 100% van het bedrag dat ten onrechte is of zou zijn teruggegeven of ten onrechte niet is of zou zijn betaald. Het gaat hier dus om een forse boete. De boete kan worden opgelegd tot uiterlijk vijf jaar na het onjuiste of onvolledige verzoek.
In de praktijk zullen belastingplichtigen bijvoorbeeld door liquiditeitsproblemen een foutieve voorlopige aangifte indienen.
Voorlopige aangifte
Indien bij een voorlopige aangifte bijvoorbeeld opzettelijk een overduidelijk te lage (geschatte) omzet wordt opgegeven of wanneer juist opzettelijk te hoge aftrekposten worden opgegeven kan dit leiden tot het opleggen van een vergrijpboete. Een overduidelijk voorbeeld van opzet is het in de voorlopige aangifte inkomstenbelasting opgeven van hypotheekrenteaftrek terwijl de belastingplichtige geen eigen woning heeft. Daarnaast moet bijzonder voorzichtig omgegaan worden met schattingen van omzet gedurende het boekjaar, terwijl bijvoorbeeld op basis van tussentijdse cijfers een realistische schatting van de definitieve omzet kan worden gegeven. Tussentijdse cijfers zullen vaak aanwezig zijn, bijvoorbeeld in het kader van de aangiften omzetbelasting die door veel ondernemingen ieder kwartaal moeten worden ingediend.
Opzettelijk
De vergrijpboete kan alleen worden opgelegd indien er sprake is van opzet. Duidelijk is dat bij een voorlopige aangifte in beginsel een afwijking van de (uiteindelijke) werkelijkheid onvoldoende grond is voor het opleggen van een boete. Kenmerkend voor het indienen van voorlopige aangifte is dat het gaat om een schatting, doordat het boekjaar of belastingjaar nog loopt en de administratie nog niet volledig is verwerkt. De exacte hoogte van omzet en de kosten van een onderneming zullen niet altijd duidelijk zijn. Een belastingplichtige kan zich dan ook vaak verdedigen door te stellen dat zijn schattingen verdedigbaar en/of redelijk waren.
De Belastingdienst zal aannemelijk moeten maken dat er bewust en actief foutieve gegevens zijn opgegeven. Indien de Belastingdienst zelfstandig, op basis van eigen gegevens, een voorlopige aanslag oplegt kan de belastingplichtige daarvoor geen boete krijgen.
Het is nog enigszins onduidelijk hoe de Belastingdienst het artikel in de praktijk zal toepassen. Het is echter aanbevolen om voorzichtig te zijn met het vragen van grote teruggaven inkomstenbelasting of bijvoorbeeld een overduidelijk te lage omzet op te geven.
Maak bezwaar tegen boete
Indien u desondanks een boete krijgt opgelegd is het belangrijk dat u in bezwaar gaat. Er bestaan vaak gronden om de opgelegde boete aan te vechten of te laten matigen. De Belastingdienst kan niet zomaar stellen dat er sprake is van opzet, de belastinginspecteur moet dit bewijzen. Daarnaast kan de boete in veel gevallen in wanverhouding staan tot de ernst van het feit. Dit geldt helemaal als bij de uiteindelijke definitieve aangifte alsnog het juist bedrag is aangegeven en voldaan.
